Jarosław Hebel
  Ikona św.Rodziny - opis
 

      

Ikona Świętej Rodziny  
                          

     Ikona została wykonana przez siostrę Marię-Paulę, zakonnicę benedyktyńskiego klasztoru na Górze Oliwnej w Jeruzalem dla Ruchu Equipes Notre- Dame.
    Jest to ikona Świętej Rodziny, obraz zjednoczenia (komunii) Świętych Osób. Jednocześnie obraz ten wyraża zjednoczenie, miłość, życie małżeństwa i rodziny chrześcijańskiej, która dąży do świętości i do tworzenia komunii we własnym małżeństwie i rodzinie.
     
     Cóż widzimy?! Po pierwsze kochającą się rodzinę, w której ojciec jest oparciem (wskazuje na to wzrost Józefa, prawa dłoń na ramieniu Maryi – symbolizuje czułość i opiekę, poza tym układ dłoni całej rodziny u dołu ikony – dłoń Józefa podtrzymuje jakby dwie pozostałe). Maryja jak na wszystkich ikonach ubrana jest w czerwony maforion (szal okrywający głowę i całą postać) i błękitną suknię. Szaty Jezusa na wszystkich ikonach, gdzie przedstawiony jest jako dorosły są lustrzanym odbiciem – ma czerwoną tunikę, a na nią zarzucony niebieski płaszcz. Znaczenie kolorów jest tu bardzo ważne i poświęcę temu trochę miejsca, istnieją bowiem dwa sposoby odczytywania ich znaczenia.

     PIERWSZY- mówi o tym, że czerwony oznacza boskość = królewska purpura, niebieski natomiast człowieczeństwo = coś ulotnego. Ojciec Henri J.M. Nouwen w swojej krótkiej książeczce „Ujrzeć piękno Pana. Modląc się z ikonami” (polecam!) taką właśnie symbolikę przypisuje tym kolorom. Wytłumaczyć można to tak: odwieczny Jezus jest Bogiem (główna szata jest czerwona), został jednak przyobleczony w człowieczeństwo (zarzucony niebieski płaszcz). Maryja, będąc tylko człowiekiem (błękitna suknia), została obdarzona Boską Łaską Ducha Świętego przy Zwiastowaniu (czerwony maforion zawsze z trzema złotymi gwiazdami symbolizującymi Jej dziewictwo).

     To wyjaśnienie takiej symboliki kolorów jest bardzo logiczne, jednak  rzadko wspominane. Zdecydowanie częściej stosowany jest drugi sposób (takie „tłumaczenie” kolorów podaje Elżbieta Smykowska w Małym słowniku – ikona”), który po prostu zamienia przypisane wyżej znaczenie kolorom, czyli: czerwony oznacza człowieczeństwo - krew, a niebieski - boskość  ( kolor ten we wszystkich religiach oznacza uduchowienie, coś natchnionego, pochodzącego z innego świata).
Posługując się tym wyjaśnieniem Maryja na ikonie Świętej Rodziny jest ziemską kobietą, która posiada godność królewską, ponieważ zrodziła Boga. Jest więc Theotokos – Matką Boga.

      Każda ikona jest najpierw wykreślana – trzon jej szkicu stanowią logicznie układające się linie, okręgi tworzące oddziaływujące na siebie układy. Posługiwanie się złotą (lub w wypadku ikonopisania – świętą) geometrią jest próbą ukazania idealnego świata za pomocą idealnych figur i ich zestawień. W wizerunku Świętej Rodziny oczywiście każda postać została osobno tak wykreślona, ale ponieważ rodzina jest komunią, jest wspólnotą, jednością więc i jako jeden organ ma wspólne, łączące ją znamiona, wyrażające się między innymi w geometryzacji ikony.

     Po pierwsze, gdy oddalimy od siebie tą ikonę postacie tworzą ciemniejszy trójkąt na jasnym tle. A trójkąt jest przecież symbolem Boskiej Opatrzności (znane nam bardzo dobrze tzw. OKO)– Boskiego Czuwania. Bóg więc scala i wszechogarnia rodzinę. Ojciec Nouwen pisze o Bogu jako o boskim ikonografie naszego Zbawienia. Przypomnijmy sobie, że postać ARCHITEKTA ŚWIATA obecna była już w starożytnej filozofii (np. u Demokryta i Platona). Potem Bóg z cyrklem i kulą pojawia się między innymi na miniaturach francuskich. Najbardziej znana z nich pochodzi z 1250 roku! Bóg konstruuje na niej okrągły wszechświat z OKRĄGŁYMI gwiazdami i planetami – pamiętajmy, że jest to rozkwit średniowiecza, w którym istnieje przekonanie, że Ziemia jest płaska!     
Ten sam motyw trójkąta widoczny jest na wszystkich ikonach Matki Bożej z Dzieciątkiem.      
      Drugi „geometryczny motyw” łączący Św. Rodzinę to łuk. Po potopie Bóg obdarowuje ludzi tęczą na znak przymierza- Rdz 9,13 – stąd też jego znaczenie. Środek idealnego okręgu znajduje się w momencie zetknięcia głów Maryi i Józefa. Łuk ich łączący utworzy się z prawego fragmentu aureoli Józefa i lewego fragmentu aureoli Maryi. Bóg jest w nich w postaci wielkiej Miłości. Bóg jest między nimi – także i osobowo, bo trzymają przecież na rękach Syna Bożego.

     To właśnie On jest centrum ikony. Jest Synem Boga bezgranicznie ukochanym przez rodziców, szczególnie przez Matkę. To na małego Jezusa Maryja spogląda z matczyną troską i miłością, bo wie, że Jej dziecko będzie cierpieć. Mały Jezus jak każde dziecko wkłada Swoją Dłoń w rękę Matki, by czuć się bezpiecznie. Jezus na tej ikonie to „mały dorosły człowiek”. Przedstawianie Go w ten sposób to przede wszystkim ukazanie Boskiej Mądrości i podwójnej natury Chrystusa. Dorosłe proporcje to symbol Odwieczności Jezusa, zmniejszenie ich natomiast do małych rozmiarów to przedstawienie faktu, że stał się człowiekiem, że został zrodzony. Jezus jako Światłość świata ubrany jest w złote szaty. Kolor ten jest symbolem świata niewidzialnego – Boskiego.
   Święty Józef przygarnia Maryję. Podanymi sobie rękoma Oboje trzymają i obejmują Chrystusa. Chrystus lewą rękę łączy z Ich rękoma, zaś prawą ręką podniesioną do błogosławieństwa wskazuje na Maryję. Te trzy złączone dłonie wyrażają jedność Chrystusa z parą małżeńską złączoną przysięgą małżeńską. Wyrażają one drogę i zadania małżonków chrześcijańskich: każde z nich z osobna i oboje razem powinni trzymać się Chrystusa. On jest między nami - małżonkami chrześcijańskimi. Uwagę naszą zwraca serdeczność i troskliwość, z jaką Święty Józef obejmuje małżonkę. Nasuwa się tu zalecenie Św. Pawła: Mężowie, miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie (Ef 4, 25).
   Ikona ta jest więc obrazem miłości Chrystusa do Kościoła, której uosobieniem ma być każde małżeństwo.  Łuk mój kładę na obłoki, aby był znakiem przymierza między Mną a Ziemią (Rdz 9, 13).
   Łuk łączący i jednoczący Maryję i Józefa, całą Świętą Rodzinę, mówi nam o Bożym przymierzu z rodziną, z małżonkami. Może on, jak i cała ikona, symbolizować miłość Boga do swego ludu, która już w Starym Testamencie była zobrazowana przez miłość małżeńską: ...Bo małżonkiem twoim - Święty Izraela, nazywają Go Bogiem całej ziemi. Zaiste, jak niewiastę porzuconą i zgnębioną na duchu, wezwał Cię Jahwe. I jakby do porzuconej żony młodości mówi Bóg: na krótką chwilę porzuciłem ciebie, ale z ogromną miłością cię przygarnę ( Iz 54, 4-10).
   Ikona ta mówi:   Bóg jest miłością... Jeżeli miłujemy się wzajemnie, Bóg trwa w nas... (1 J 4, 7-18).
   O takiej wymowie może świadczyć fakt, że środek koła, którego fragmentem jest ten łuk, znajduje się w miejscu zetknięcia, przytulenia Maryi i Józefa. Żółty i złoty kolor wiążą się ze światłością. Złocisty łuk wyobraża światło Boże, jakim się kierowali Maryja z Józefem w swoim życiu i jakim my w swoim życiu małżeńskim i rodzinnym chcemy się kierować. Żółty kolor nad łukiem jest znakiem światła, którym mamy być jako uczniowie Chrystusa:  Wy jesteście światłem świata. Nie zapala się też światła i nie stawia pod korcem, ale na świeczniku, aby świeciło wszystkim, którzy są w domu. Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca Waszego, który jest w niebie (Mt 5, 14-16).
   Ikona ta przypomina także o zadaniach, które powinniśmy podejmować. Wspólne wyciągnięcie rąk ku Chrystusowi, złączenie się z Nim oraz Jego błogosławieństwo i oparcie Jego ręki na dłoniach małżonków przypomina o modlitwie małżeńskiej i dialogu małżeńskim. O dialogu małżeńskim przypominają też czułość i serdeczność w geście objęcia, przytulenia Maryi i Józefa. Dialog małżeński to miejsce, gdzie z miłością obejmujemy sprawy drugiego człowieka, szczególnie tego najbliższego - współmałżonka i myślimy jak zjednoczyć się bardziej, by być bliżej Boga i siebie, by móc Go razem nieść innym, tym, z którymi dzielimy się naszymi osiągnięciami i trudnościami na spotkaniach. To serdeczne objęcie i łączące się dłonie przypominają o regule życia, gdy swymi czynami, swym postępowaniem obejmujemy także drugiego człowieka i jednoczymy się z nim. Rodzina w łuku Miłości Bożej, w przymierzu z Bogiem przypomina o szczególnym czasie uaktualnienia przymierza Boga z naszą rodzina, jakim jest czas modlitwy rodzinnej.
   Na rękach Maryi i Józefa jest Chrystus. W naszych - jest Słowo Boże, gdy rozważamy je i wprowadzamy w codzienne życie. Oczy Maryi - skierowane do błogosławiącego Jezusa przypominają o modlitwie osobistej.
   Ikona ta zawiera wiele symboli i znaczeń. Przez to bogactwo może w różny sposób do nas przemawiać. Na pewno wzywa:  Przygarniajcie siebie nawzajem, bo i Chrystus przygarnął was ku chwale Boga. (Rz 15, 7)  Bądźcie i wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski (Mt 5, 48).
  Chciejmy usłyszeć te wezwania i realizować je  w trudach i radościach codziennego, rodzinnego życia. 
 

Polecam kilka pozycji książkowych:

  • „Mały słownik – ikona” Elżbieta Smykowska, wyd. Verbinum
  • „Ujrzeć Piękno Pana. Modląc się z ikonami.” H.J.M. Nouwen, wyd. Verbinum
  • „Mowa obrazów” Tomas Spidlik, Marko Ivan Rupnik, wyd. Verbinum
  • „Świat ikony” Irina Jazykowa, wyd. Księży Marianów
  • IKONY – najpiękniejsze ikony w zbiorach polskich - album wyd. Bosz Art. ( album ten jest dostępny w małej i dużej formie)
  • „Ikony- fakty i legendy” Konrad Onasch, Anne Marie Schnieper, wyd. Arkady

 

 


 
  Dzisiaj stronę odwiedziło już 10 odwiedzającytutaj! Copyright  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja